Champagne: de bubbels der bubbels
Champagne: er is zoveel over te lezen, leren en luisteren over deze mousserende wijn! We kennen allemaal de bruisende champagne, maar wist je ook dat bubbels in de wijn vroeger een foutje waren? Of weet je hoe de bubbeltjes eigenlijk in champagne komen en waarom ze vrijwel niet in andere soorten wijn voorkomen? In deze blog nemen we je mee in onze eerste verkenning in de wondere wereld van champagne. Dus plop de fles maar open en geniet!
Champagne: één van de vele mousserende wijnen
Mousserende wijn, bubbeltjes wijn of ook wel bruiswijn. Jeroen Bronkhorst (oprichter van Wijnstudio) geeft in een podcast van de Wijnstudio aan dat op de examenvraag ‘wat is een mousserende wijn’ de meest uiteenlopende antwoorden worden gegeven. Het is echter niets meer of minder dan wijn met koolzuurgas. Het koolzuurgas zorgt ervoor dat het gaat bruisen. Je kunt zelfs het vergelijk maken met je fles cola. Alleen dan gelukkig met veel verfijndere bubbels. Champagne is één van de mousserende wijnen. Maar ook Cava uit Spanje, Crémant uit Frankrijk, Prosecco uit Italië en Sekt uit Duitsland zijn wereldberoemde en geliefde mousserende wijnen. Ben je opzoek naar een rijtje met 10 verschillende bubbels, lees dan deze blog over mousserende wijn.
Onze aanraders
Pommery Millésime champagne
Allemaal goud wat er blinkt! Een pareltje om te zien, gouden verpakking, goud in de fles en daarbij ook nog winnaar van de gouden médaille op de International Wine Challenge. Een speciale champagne voor speciale gelegenheden. Goud dus!
Brimoncourt Brut Rose champagne
Brimoncourt Rose Champagne, zelfs haar naam is mooi. Een champagne fles met een roze gewaad, pareltjes achter het glas en aromas van bloemetjes. Een perfect gezelschap om mee te proosten, mee gezien te worden op feestjes of wat dacht je van een intiem romantisch avondje?
Veuve Clicquot Brut Balthasar champagne
BAM jonguh! 12 liter! Met deze indrukwekkende verschijning kun je wel een feestje bouwen! Reken maar dat deze champagne ook gedronken wordt door mannen die normaal gesproken liever op bijen kauwen!
Champagne: het begon bij de monniken
Champagne is echt een wijn van het verleden, heden en toekomst. In 1531 was het een monnik die mousserende wijn uitvond, de Blanquette de Limoux. In 1688 deed Dom Pérignon dit in de champagne streek. En monnik Ruinart begon in 1729 het eerste champagnehuis. Het is dus geen wonder dat de Fransen zo goed weten hoe je champagne moet maken en drinken! Champagne mag alleen champagne heten als het uit de champagne streek komt en wordt gemaakt via de méthode traditionnelle. De champagne streek kent ongeveer 360 wijnhuizen die goed zijn voor het verzenden van 322 miljoen flessen. De druiven worden geteeld door ruim 16.000 boeren. Het viel Elly tijdens haar bezoek aan de champagne streek op dat sommige wijnboeren wijngaarden op verschillende plekken hebben, maar op de meest prestigieuze plek bijvoorbeeld maar 3 rijen. Niet alleen om de hoge prijzen, maar ook om het risico te spreiden. Als er storm komt of hagel valt, dan wordt niet direct de hele oogst vernietigd.
Wist je dat…
…de Fransen en Engelsen de grootste verbruikers zijn van champagne? Nederlanders staat in 2021 nog op de 10e plaats wereldwijd, met maar liefst 3.933.000 flessen!
De champagne streek
De champagne streek is gelegen in het noordoosten van Frankrijk en strekt zich uit over ongeveer 160 km. Het gebied bestaat uit een noordelijke en een zuidelijke regio. De noordelijke regio wordt ook wel de Gouden Driehoek genoemd met onder andere Reims, Épernay en Châlons-en-Champagne. De zuidelijke regio wordt ook wel Côtes des Bar genoemd. Côtes des Bar wordt gezien als de underdog maar is daardoor een minstens zo’n mooie regio om te onderzoeken.
Elly vergaapte zich in het voorjaar van 2022 aan al dat moois en lekkers in de noordelijke regio! De Avenue de Champagne met 110 kilometer wijnkelders eronder gehuisvest, het bezoeken van het wijnhuis Castellane en een prachtig hotel met uitzicht over de wijngaarden. Wandelend, fietsend en toerend genieten van de streek. Teveel om in één bezoek te zien en te ervaren! Haar belangrijkste tip? Plan je bezoek en maak afspraken bij de wijnhuizen want reserveren is noodzakelijk. En spaar een beetje! Je kunt het natuurlijk op verschillende manieren doen, maar een goedkope regio is het niet. Wil je meer lezen over de regio? Lees dan deze blog.
Het klimaat in de champagne streek
De plek van de champagne streek zorgt ervoor dat ze voorzien zijn van een bijzonder klimaat dat uniek is voor Frankrijk. Ze krijgen namelijk enerzijds invloeden van de Atlantische oceaan dat zorgt voor milde temperaturen zowel in de zomer en de winter. Anderzijds zorgt het continentale klimaat ervoor dat er voldoende zon schijnt en er een gematigde hoeveelheid regen valt. Een goede basis om te groeien dus! De gematigde temperaturen zorgen er voor dat de rijping en groei van de druiven veel tijd kost. Het zorgt voor een hoog zuurgehalte en mooie verfijnde aroma’s. Het klimaat verschilt echter van plek tot plek. Zo zijn er gebieden die bosrijker zijn, waardoor zij meer wind tegenhouden en de temperatuur stabieler houden. Dit zorgt voor mooie lokale verschillen in champagnes.
Wijnweetje
De klimaatverandering zorgt in de champagne streek tot nu toe juist voor een gunstige ontwikkeling. Dit zorgt o.a. voor meer concentratie van suikers in de rijpe druiven. Bijzonder!
De verschillende champagnes
Om het nog wat ingewikkelder te maken zijn er verschillende type champagnes:
- Champagne zonder jaartal, ook wel non-vintage genoemd: De meeste champagnes zijn non-vintage champagnes. Deze champagnes zijn een blend van verschillende jaartallen, waardoor het jaartal niet benoemd is op de fles. Het doel van deze champagne is dat zij jaar in, jaar uit exact dezelfde smaak hebben. Voorspelbaar voor ons als consument dus! Dat klinkt misschien een beetje saai, maar hé: als jij je borrel een feestelijk tintje wil geven, maar niet de plank mis wil slaan, dan kies je toch graag voor save. We zijn immers niet allemaal échte wijnkenners die een complexe vintage champagne kunnen waarderen.
- Vintage champagne: Vintage champagne wordt in Frankrijk ook wel millésime genoemd. Het gaat om champagne die van een specifiek oogstjaar is gemaakt. Daarom worden op deze champagnes juist het jaartal genoemd. De smaak van de champagne door de jaren heen kan dus ook echt afwijken van elkaar, omdat je de eigenschappen van dat oogstjaar terug ziet komen. Is het een uitzonderlijk warm en droog jaar geweest? Dan heeft de champagne een hoger suikergehalte. Bij de vintage champagne gaat het vaak om complexe smaken, omdat zije en veel langere tijd hebben gerijpt. Wettelijk gezien moeten zij minimaal 3 jaar rijpen, maar vaak rijpen ze wel 5-10 jaar. Deze champagnes worden alleen in de beste oogstjaren gemaakt en daardoor ook niet jaarlijks geproduceerd. Bijzonder dus!
- Prestige champagne: Dit zijn de allerbeste champagnes van de champagnehuizen. Ze gebruiken de allerbeste druiven van de allerbeste wijngaarden én hebben een lange tijd gerijpt. Dit zorgt voor een uitzonderlijke kwaliteit waardoor ook deze champagnes niet ieder jaar worden gemaakt. Je zult hele fijne bubbeltjes aantreffen met intense aroma’s en een langere afdronk. In de prestige champagne vind je daarnaast de gedachtegang van het champagnehuis terug. Het is hun trots!
Hoe wordt champagne gemaakt en waar komen de bubbels vandaan?
Champagne is van oudsher een wijn die ontstaat uit verschillende druivenrassen, verschillende wijngaarden en verschillende oogstjaren. Het begint met de druiven Pinot noir, Meunier en Chardonnay die allemaal handmatig geoogst moeten worden. Hiervoor gebruiken ze vaak mannequins, dit zijn speciale rieten manden omdat je niet wilt dat de druiven kneuzen. De eerste stap is het maken van een basiswijn, zoals ook andere wijnen worden gemaakt. In deze blog lees je hoe witte wijn wordt gemaakt. Na het bottelen blenden ze vervolgens verschillende basiswijnen tot één gewenste basiswijn. Het klinkt misschien eenvoudig, maar onderschat dit eeuwenoude en ingewikkelde proces niet. Na dit proces volgt er een tweede vergisting, maar nu op de fles. Ze voegen suiker toe aan de fles waardoor bubbels ontstaan. Flessen moeten daarna minimaal 15 maanden rijpen om als champagne verkocht te mogen worden. Wil je meer weten over hoe champagne wordt gemaakt? Lees dan deze blog.
Niet echt romantisch dus: de bubbels in champagne worden gewoon toegevoegd. Daarom is het ook niets meer of minder dan wijn met koolzuurgas. Leuk weetje: vroeger zagen ze de bubbels als een foutje. De wijn begon dan spontaan opnieuw te vergisten, waardoor flessen ontploffen. Er ontstaat namelijk een flinke druk in de fles. Een sterke fles en het muselet om de kurk zorgen ervoor dat ontploffingen niet meer voorkwamen en ze bewust bubbels creëerden.
Een veelgestelde vraag: waarom is champagne zo duur?
Tja, een inkopper, maar wat is duur? Enerzijds kost het produceren van een fles champagne meer tijd dan het maken van een fles wijn. En tja, dat kost meer tijd, risico en dus meer geld. Ook zijn de prijzen van de grond in de champagne streek enorm en moet je al heel veel voorwaarden voldoen wil je champagne onder het merk champagne op de markt zetten. Deze druiven uit de champagne streek zijn de duurste druiven ter wereld! En alles bij elkaar zorgt het zorgt dus voor exclusiviteit. En tja, al die extra kosten, die betalen zij natuurlijk niet zelf.
Champagne en marketing: een gouden combinatie
En last but not least: het merk champagne doet ook een duit in het zakje. Voor de marketingfans zoals Els: een erg mooi merk om eens in te duiken! Champagne is gewild en ze zijn eeuwen geleden al begonnen met het creëren van een sterk merk. Ken jij een exclusiever drankje dan champagne? Champagne kent een flinke geschiedenis van prachtige marketing. Eerst stond champagne rond 1800 voor het ‘goede leven’ en eind 19e eeuw symboliseert het status en klasse. Het was de tijd van La Belle Époque in Frankrijk. Monumentale bouwwerken zoals de Sacre Coeur en de Eiffeltoren werden gebouwd en nieuwe kunststromingen doken op. Ook champagne producenten zagen kansen. Ze huurden kunstenaars in voor het creëren van affiches. Prachtige elegante en uitgedoste dames met de kenmerkende champagne coupes in de hand.
Ook de afgelopen decennia zetten champagneproducenten hun marketingacties door. Zo huurden ze bijvoorbeeld Scarlett Johansson en Roger Federer in als ambassadeur en drinkt James Bond in tientallen films een Bollinger. Ook ondersteunen Moët & Chandon Fashion Awards van Parijs tot aan Tokio en spoten de Formule 1 winnaars twintig jaar lang bij de uitreiking een fles Moët leeg. Zonder volledig grondig onderzoek te doen naar marketing over champagne of een insider te spreker lijkt het erop dat zij heel specifiek hun doelgroepen targeten. Champagne: voor de rijken, voor de happy few, maar weer niet over the top. Een aantal jaar een champagnebar op een Golftournament, maar daarmee stoppen zodra ‘iedereen golft.
Naast een sterk staaltje marketing, doet ook de waakhond Comité Interprofessional de Vin Champagne (CIVC) haar werk. Zij beschermen wereldwijd de goede naam van champagne. En zij zijn niet bang! Zo pakten zij met succes Yves Saint-Laurent aan en nog meer andere grote namen. Alleen wel lullig voor een dorpje in Zwitserland dat toevallig de naam Champagne heeft en een witte wijn wilden vernoemen naar hun dorp.
In deze blog verzamelen we alle weetjes, feitjes en leuke verhalen rondom champagne. Wil je meer weten over de champagne coupe of champagne glazen? Of benieuwd hoe je een fles champagne opent? Lees dan snel verder. Deze blog is dus zeker nog niet compleet, maar hopelijk ben je enthousiast geworden!
Brandend benieuwd naar meer?
- Hoe wordt champagne gemaakt? 5 februari 2023 Hoe wordt champagne gemaakt en hoe ontstaan de bubbels eigenlijk in champagne? Kort samengevat ontstaan de bubbels doordat de maker extra suiker toevoegt aan de wij zodra deze in de fles zit. Hierdoor gaat de… Lees verder ...
- Champagne streek: tips van en voor wijnfans 21 januari 2023 De champagne streek: na een kleine zes uur rijden vanaf Utrecht bevind je je in deze prachtige omgeving en ben je er echt even uit. Want er tussenuit dat ben je: van de Avenue de… Lees verder ...
- Zo open je een fles champagne! 16 januari 2023 Met champagne maak je van iedere borrel een feestje! Maar wel als je niet eerst één van je vrienden raakt, de halve fles leeg spuit of je een deukje in je net gestucte plafond knalt.… Lees verder ...